Izložba "Likovni umetnici - akademici, umetnička zbirka SANU"
Povodom 175 godina postojanja Srpska akademija nauka i umetnosti javnosti predstavlja izbor iz svog umetničkog fonda, ovog puta u Galeriji RTS od 14. septembra do 15. oktobra 2017. Reč je o pedeset radova likovnih umetnika članova SANU od njenog osnivanja do danas (među njima su i dela jednog arhitekte - Aleksandra Deroka). To su radovi koji se čuvaju u Umetničkoj zbirci i izlažu u prostorijama zgrade SANU, a o kojima se stara Galerija SANU.
Reprezentativna palata SANU u Knez Mihailovoj 35 - vizuelni simbol Srpske akademije nauka i umetnosti - dominira centrom Beograda i jednom od najlepših prestoničkih ulica. Sastavni deo enterijera ali i eksterijera „Doma Akademije" čine umetnička dela sakupljana od osnivanja Društva srpske slovesnosti 1841. godine, a zatim tokom delovanja Srpskog učenog društva (osnovanog 1864), kao i Srpske kraljevske akademije (osnovane 1886), koja ih je nasledila i koja je posle Drugog svetskog rata prvo delovala pod nazivom Srpska akademija nauka i potom, od 1960, kao Srpska akademija nauka i umetnosti.
Kulturni i javni život u palati SANU od njene izgradnje 1924, kada je uglavnom bila namenjena izdavanju kako bi se od tih prihoda finansirala Akademijina delatnost, do danas gotovo je jednako intenzivan - to je bilo i ostalo mesto kulturnih kontakata i razmene ideja. Ona obuhvata biblioteke, izložbene prostore, umetničke ateljee, tu se održavaju predavanja, koncerti, važni skupovi i vodi se kulturna politika. Ipak, tek po ulasku SANU u sopstvenu zgradu 1952. godine namena palate suštinski je izmenjena i ona je danas prvenstveno u funkciji delatnosti intelektualne elite srpske sredine.
Uslovi da Akademija u svojoj palati izlaže umetnička dela, ona od kojih je kasnije formirana Umetnička zbirka SANU, stekli su se po posleratnoj adaptaciji prostora za potrebe rada SANU i čuvanje Akademijinih fondova. Država je tada bila spremna da administrativno i finansijski podrži taj važni i davno započeti projekat - formiranje Akademijine Umetničke zbirke.
Umetnički radovi, ponekad namenski nabavljani za pojedine prostore u zgradi SANU, kao i reprezentativna dela naših najistaknutijih umetnika, izloženi su u enterijerima u kojima Akademija deluje, gde se održavaju sastanci, ostvaruju naučni i umetnički projekti. Uz bistu Jovana Sterije Popovića, jednog od osnivača Društva srpske slovesnosti (rad Riste Stijovića), deo enterijera ulaznog hola SANU jeste i alegorija delatnosti institucije - Dve muze. Nauka i umetnost Đoke Jovanovića. Svečanu salu krase slike Nauka Petra Lubarde i Umetnost Mila Milunovića, zatim bista prvog predsednika Srpske kraljevske akademije Josifa Pančića (rad Đoke Jovanovića), kao i tri vitraža alegorijske tematike Mladena Srbinovića. U predvorju Svečane sale, uz sedam manjih Srbinovićevih vitraža, nalaze se skulpture srpskih prosvetitelja i književnika - Dositeja (rad Petra Ubavkića), Vuka (rad Đoke Jovanovića) i Njegoša (rad Ivana Meštrovića).
U sali Predsedništva izloženi su portreti istaknutih akademika i dobrotvora Akademije - reljefi Đoke Jovanovića i Petra Ubavkića, kao i Pupinov portret, rad Stevana Aleksića. Odeljenje medicinskih nauka SANU prikupilo je najpotpuniju galeriju portreta svojih članova. U prostorijama Odeljenja likovne i muzičke umetnosti nalazi se gotovo čitav mali muzej koji čine reprezentativni radovi njegovih članova. Pored dela ispred Svečane sale i u ulaznom holu, posetioci mogu da vide i radove akademika u salonu Akademijinog kluba.
U vreme konačnog uobličavanja i „ozvaničenja" Umetničke zbirke Srpske akademije nauka i umetnosti, godine 1968/1969, kolekciju je činilo oko devedeset dela. Akademijina zbirka danas broji oko tri hiljade kataloških jedinica - to su dela likovnih umetnika akademika (njih je ukupno sedamdeset dva, ali SANU ne poseduje radove svih svojih članova), dela drugih domaćih autora i, u manjem broju, radovi stranih umetnika.
Dela u Umetničkoj zbirci omogućuju praćenje razvoja likovne umetnosti u Srbiji, onih tokova kojima su članovi SANU davali prednost u sferi likovnog izraza, kao i upoznavanje sa umetnicima koji su postali akademici zbog toga što su obeležili našu likovnu umetnost.
Kolekcija Umetničke zbirke Srpske akademije nauka i umetnosti hronološki je omeđena grafikom manastira Hopova iz sredine XVIII veka, najstarijim datovanim radom, i najnovijim delima aktivnih članova Odeljenja likovne i muzičke umetnosti - Vladimira Veličkovića, Svetomira Arsića Basare, Dušana Otaševića, Todora Stevanovića, Milice Stevanović, Petra Omčikusa i drugih - s kraja prve i iz druge decenije XXI veka.
Kada je reč o tehnikama, Umetnička zbirka poseduje slike - ulja, tempere, pastele - zatim crteže i grafike u različitim tehnikama, skulpture u bronzi, kamenu, gipsu i drvetu, radove u kombinovanoj tehnici, akvarelisane fotografske portrete itd.
Publika je prvi put mogla da vidi dela iz Akademijine Umetničke zbirke kao postavku u junu 1982. godine u rekonstruisanom, obnovljenom i proširenom prostoru Galerije SANU. Od tada se Zbirka na izložbama redovno predstavlja javnosti.
Ovom prilikom - povodom 175 godina postojanja - Srpska akademija nauka i umetnosti javnosti predstavlja izbor iz svog umetničkog fonda. Reč je o pedeset radova likovnih umetnika članova SANU od njenog osnivanja do danas (među njima su i dela jednog arhitekte - Aleksandra Deroka). To su radovi koji se čuvaju u Umetničkoj zbirci i izlažu u prostorijama zgrade SANU, a o kojima se stara Galerija SANU.
Pored Akademijine kolekcije umetničkih dela, izložba Umetnička zbirka SANU - likovni umetnici akademici učiniće pristupačnim najširoj javnosti i deo reprezentativnog enterijera palate Srpske akademije nauka i umetnosti, ali i samog života i rada ove značajne institucije, koja postoji gotovo dva stoleća.
Izvor: RTS
Tweets by @ArtHaus_rs